İnternet sansürü, dünyada giderek artan bir şekilde devletlerin dijital ortamı kontrol etme aracı haline geliyor. Bu durum, özellikle muhalefet hareketlerini ve eleştirel sesleri susturmak amacıyla yoğunlaşmış durumda. Farklı ülkelerdeki uygulamalar, bu sansürün boyutlarını ve yöntemlerini çarpıcı şekilde gözler önüne seriyor.
Çin: Sansürün Zirvesi
Çin, internet sansürü konusunda en kapsamlı sistemlerden birine sahip. “Büyük Güvenlik Duvarı” olarak bilinen bu sistem, internet trafiğini filtreleyerek milyonlarca web sitesine erişimi engelliyor. Devletin onayı olmayan VPN’lerin kullanımı yasak ve yasa dışı yollarla internet sansürünü aşmaya çalışanlara ağır cezalar veriliyor. Muhalefet, protestolar ve hükümet eleştirileri gibi konular sıkı bir şekilde sansürleniyor, hatta bazı durumlarda gazeteciler ve eleştirmenler hapsediliyor
Pakistan: İnternet Kontrolünün Yeni Araçları
Pakistan’da ise hükümet, Çin modelini örnek alarak çevrimiçi faaliyetleri daha sıkı bir şekilde kontrol altına almayı hedefliyor. VPN kullanımının yasaklanması, din temelli gerekçelerle destekleniyor. Ayrıca, ülkenin dijital altyapısına entegre edilmek üzere kapsamlı bir izleme sistemi geliştiriliyor
Rusya: RuNet ve Yeni Sansür Dalgası
Rusya, “Egemen İnternet” projesiyle 2030 yılına kadar VPN kullanımını neredeyse tamamen ortadan kaldırmayı planlıyor. Deep Packet Inspection (DPI) gibi ileri teknolojiler, internet trafiğini izleyerek muhalif sesleri bastırma amacına hizmet ediyor. Hükümet, sosyal medyadaki eleştirileri ve organize hareketleri engellemek için çeşitli algoritmalar kullanıyor
Brunei ve Kamboçya: Otosansür ve Dijital Gözetim
Brunei ve Kamboçya’da ise sansür daha dolaylı yollarla uygulanıyor. Brunei, din ve monarşi eleştirisini yasaklıyor; gazeteciler ve vatandaşlar bu konular hakkında konuşmaktan çekiniyor. Kamboçya’da hükümet, haber sitelerini sıkça kapatarak muhalefeti bastırıyor. Her iki ülkede de çevrimiçi iletişim yakından izleniyor ve bireyler kendilerini ifade etme konusunda otosansüre zorlanıyor
Avustralya: Dezenformasyon Yasası Tartışmaları
Avustralya, sansürün daha yasal çerçevede tartışıldığı bir başka örnek. Hükümet, dijital platformların yanıltıcı bilgi yayma sorumluluğunu denetlemek için bir yasa tasarısını gündeme getirdi. Ancak bu tasarı, yeterli destek bulamadığı için geri çekildi. Bu durum, internetin denetlenmesinin sınırları ve ifade özgürlüğü açısından dikkat çekici bir örnek teşkil ediyor
ABD ve Avrupa: Büyük Teknoloji ve Dezenformasyon Mücadelesi
ABD ve Avrupa’da ise sansür, genellikle teknoloji şirketleriyle mücadele ve dezenformasyonun önlenmesi çerçevesinde ele alınıyor. Örneğin, ABD Adalet Bakanlığı, Google’ın piyasa tekelini kırmak için müdahalelerde bulunuyor. İngiltere, sosyal medyanın dezenformasyon yaymadaki rolünü incelemek üzere platform sahiplerini sorguluyor
Türkiye: Kültür ve İnanç Gerekçeleriyle Sansür
Türkiye’de sansür politikaları, kültür ve inanç temelli gerekçelerle haklı gösterilmeye çalışılıyor. Roblox ve Discord’a erişim engelleri, yalnızca çocukların güvenliğiyle ilgili değil, aynı zamanda hükümetin içerik düzenleme talepleriyle ilişkilendiriliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı’nın “Bizim istediğimiz içerikleri düzenlerlerse açarız” açıklaması, sansürün ideolojik bir denetim aracına dönüştüğünü gösteriyor. Bu, dijital içeriklerin giderek artan bir şekilde kontrol edilmesi gerektiğine dair eleştirileri beraberinde getiriyor.
Muhalefetin Susturulması ve Sansürün Tehlikeleri
Dünya genelinde sansür, yalnızca zararlı içerikleri engellemekle kalmıyor, aynı zamanda muhalif seslerin bastırılmasına da hizmet ediyor. Gazetecilerin, aktivistlerin ve muhalefetin hedef alınması, ifade özgürlüğüne büyük bir tehdit oluşturuyor. Özellikle otoriter rejimlerde, sansür araçları hükümet eleştirilerini bastırmak, halkı kontrol altında tutmak ve bilgiye erişimi kısıtlamak amacıyla kullanılıyor.
Bu gelişmeler, dijital haklar ve ifade özgürlüğü konusunda küresel çapta güçlü bir dayanışma ihtiyacını ortaya koyuyor. Sansürün etkileri ve yöntemleriyle mücadele etmek, internetin özgür ve açık bir platform olarak kalmasını sağlamak için kritik öneme sahip.