Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu, “Okul yemeği hemen şimdi” çalıştayında konuşan Ekmek ve Gül dergisinden Elif Turgut ‘Okullarda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek her çocuğun hakkı’ diyerek başlattıkları kampanyayla yan yana geldikleri ve talebi birlikte büyüttükleri kadınların cümlelerinden alıntılar yaparak sözlerine başladı. Yeni eğitim döneminin; heyecandan çok kaygı anlamına geldiğini ifade eden Turgut, “2022’de kadın derneklerine, veli derneklerine, kadın örgütlerine, milletvekillerine ‘Okullarda bir öğün ücretsiz yemek verilsin’ talebini yaygınlaştırma mücadelesi çağrısında bulunduğumuzda bu talep geniş kesimlerce sahiplenildi. Yüz binlerce imza toplandı. Okullarda bir öğün ücretsiz yemeğin aciliyeti öne çıktıkça ‘aç çocuk yok, neredeymiş derslerde bayılan çocuklar’ ifadeleri Meclis tutanaklarına yansıdı. ‘Aç çocuk var diyenler algı yaratmaya çalışıyor ifadeleriyle, 1 öğün ücretsiz sağlıklı yemek verilmesi için 2023 bütçesine ek bütçe önergeleri AKP-MHP oyları ile reddedildi. Şimdi de benzer bir reddiyet içerisinde iktidar sözcüleri” dedi.
MEB’in okul öncesi eğitimde bir öğün ücretsiz yemek vereceğini duyurduğunu fakat uygulamayı sessiz sedasız çektiğini söyleyen Turgut, “Gerekçesini Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneği ile Milli Eğitim Bakanlığına açtığımız davada öğrendik. Bakanlığın hukuk müşaviri şunları söyledi: Çocuklar zehirleniyor, depolanması o zincirin korunması zor, bu maliyet isteyen bir iş, ayrıca çocuklar yemiyor, geliri yüksek veliler çocuklarına yemek verilsin istemiyor. Ancak Emek Partisi Milletvekili Sevda Karaca hukuk müşavirinin bahsettiği zehirlenmeleri sorduğunda ise Milli Eğitim Bakanı, bir zehirlenme olmadığını iddia etmişti. Çocukların aç bırakılması konusunda MEB’in takdir yetkisi olduğunu söylemiş oldu ve iktidar adına konuşurcasına ‘kaynak yok’ dedi” diye konuştu.
MEB’in ne çocukların nasıl sağlıklı besleneceğine dair öğüt vermekle yetindiğini vurgulayan Turgut, “MEB’in verdiği örnek menüye göre 8-12 yaşları arasındaki bir çocuğun yiyeceği porsiyonları baz alarak bir market araştırması yaptığımızda, bir çocuğun günlük beslenmesi ortalama 215 lira tutuyor. Yani MEB’in listesine göre sadece bir çocuğun sağlıklı beslenmesi için ailelerin aylık yaklaşık 6 bin 450 lira ayırması gerekiyor. Örnek menüde satın alınması gittikçe zorlaşan bolca etli, peynirli yemekler yer alıyor. Yani mahkemesi, iktidarı, bakanlığı, Meclisi el ele çocukları açlıkla baş başa bırakıyor, sağlıklı nesillerin gelişiminin önünde bir engel olarak duruyorlar. Çocukların tüm gelişimi, sağlığı, eğitimini ailelere teslim ediyorlar, tüm yükünü aileye, ailede de kadınlara yıkıyorlar. Bugün doğduğu andan itibaren bir çocuğun sağlığı, gelişimi, eğitimi sözde devlet takibinde olsa da aslında tamamen ailelerin inisiyatifine ve imkânlarına terk edilmiş durumda. Kamusal olan her hizmet; sağlık, eğitim özelleştikçe bu durum daha da artıyor” dedi.
Okullar Çocuklar İçin Sağlıksız ve Hijyenik Okullar Çocuklar İçin Sağlıksız ve Hijyenik Değil
Turgut şöyle devam etti: “Okullar çocuklar için pek çok açıdan geliştirici olmanın aksine sağlıksız, hijyenik olmayan ortamlara dönüştürülüyor. Oysa çocukların aileleri dışında en çok vakit geçirdikleri yer okullar. Okullarda çocukların pek çok ihtiyacını giderebiliriz. Çocukların ailelerinde sağlayamadıkları gıdaya erişimlerini sağlayarak fiziksel ve zihinsel gelişimlerini sağlamak da bunun önemli bir parçası. Ancak iktidar sözcüleri “kaynak yok, kemer sıkalım, tasarruf edelim” diye yanıt verse de sorun bir kaynak sorunu değil bir öncelik sorunu. Bütçeyi harcamak için önceliklerinizi belirlersiniz. Eğer önceliklerinizi çocuk yoksulluğunu ortadan kaldırmak için kurarsanız, kaynak sorununuz yoktur.”
“Aylık Sağlıklı Beslenme Maliyeti 6 Bin 450 TL”
Ücretsiz yemek maliyetinin bütçenin yüzde 1’inden fazla olmayacağına dikkat çeken Turgut, “2024 yılı MEB bütçesi 1 trilyon 90 milyar 200 milyon lira. OVP’ye göre 2025 yılı bütçesi ödenek teklifi tavanları 1 trilyon 451 milyar 715 milyon 540 bin. Yani, yaklaşık 361 milyar 515 milyon lira daha fazla ödenek teklifi verebilecek MEB. Bu da 2024 bütçesinin yüzde 33’ü kadar bütçesi artacak demek. Ücretsiz okul yemeği mücadelesi de bugün, halkın ürettiği kaynakların halka aktarılması mücadelesiyle birleşiyor. Bu çalıştayın da önümüzde de bütçe görüşmeleri varken bu mücadeleyi büyütecek bir araç olması dileğiyle” diye konuştu.