Vergide adaletin gündeme geldiği halkın üzerine şimşek hızıyla çöküp yoksullaştıran iktidarın aleni bir zenginler çetesine yani bir oligarşiye dönüştüğüne dair haberler peş peşe geliyor. İktidarla içli dışlı olan şirketler her yıl rekor karlara imza atarken beş kuruş vergi ödemiyorlar yahut vergi affı ile kuruş vergi ödememeleri garanti ediliyor. Telekom şirketlerinin ya da diğer sektördekilerin adeta vergi cenneti gibi yaşam sürmesi garantilenirken işçilerin ise vergiden beli bükülüyor. Nitekim Türkiye ekonomisinin adeta motor sektörü olan inşaat sektöründe yer alan dev şirketler yıllardır vergi ödemiyor. Uluslararası Vergi Rekabet Edebilirliği Endeksi ( ITCI ) ne göre vergi oranlarını düşük tutarak uluslararası yatırım çeken ülkeler sırasında yedinciliği elde eden Türkiye’yi vergide olumlu ülkeler arasında sayıyor, buna mukabil dünyanın en zengin en kapitalistleşmiş dahası dünyanın en büyük çok uluslu şirketlerinin olduğu ABD vergi oranlarındaki yükseklik nedeni ile kuruluştan kötü puan alan ülkelerden. Türkiye’deki vergisizlik kurumun olumlu puan verdiği ve izlediği vergi politikasıyla çok uluslu yatırımları çeken ülkelerden farklı, söz konusu ekonomiler genel olarak rekabetçi piyasa ekonomileri arasında görülürken Türkiye rekabet noktasında kötü bir ekonomi ve yolsuzlukları ile ünlendiğinden uluslararası yatırım çekemeyen ülkelerden.
Türkiye’dekiler Rekabetçiliklerinden Değil İktidarla Yakınlıklarından Vergi Avantajına sahipler.
Türkiye’de vergi ödemeyenler rekabetçiliklerinden değil iktidarla iyi geçinip onun finansmanına destek verenler. İnşaat sektörü hem yolsuzluk, hem de devlet destekli şirketler nedeni ile kapitalist ekonomi bakımından kötü bir manzaraya sahip. Sektördeki en büyük şirketler devlet ihaleleri ile büyüyüp yurt dışı pazarlara açılanlar (genellikle Türkiye ile sıkı fıkı olan ülkeler) Evrensel Gazetesinden Uğur Zengin’in haberine göre bu şirketler adeta bir vergi cennetinde yaşıyorlar. Birkaç yıldır nerede ise hiç vergi ödememişler, üstüne bir de vergi teşviki alan şirketler. Haberde yer alan bilgilere göre Dünyanın en büyük 250 inşaat şirketi arasına giren ve 18.5 milyar dolar tutarında proje üstlenen Türkiye sermayeli 43 şirketin 20’si 2023 yılında hiç vergi vermedi. Engineering News Record (ENR) dergisinin, dünyanın önde gelen müteahhitlik firmalarının uluslararası piyasalarda bir önceki yılda elde ettikleri gelirlere göre sıralandığı “ENR en büyük 250 uluslararası müteahhitlik firması listesi”ne giren Türk sermayeli şirketlerin vergi karnesi dikkat çekti. Listeye giren Türkiye sermayeli şirketlerin 20’si 2023 yılında, 15’i 2022 yılında, 23’ü 2021 yılında Türkiye’de vergi ödemedi.
Kimi 2021’de Kimi 2023’de Hiç Vergi Ödemediler
İktidara yakınlığı ile tanınan Nihat Özdemir’in patronu olduğu Limak, 2023 yılında iki sıra yükselerek dünyanın en büyük 43. inşaat şirketi oldu. Limak aynı zamanda Rönesans İnşaat’ı da aynı yıl geçti. Limak son beş yılın üçünde hiç vergi ödemedi. Şirketin 2021’de ödediği vergi 5 milyon TL olurken, 2022’de 23.4 milyon TL vergi ödedi. Limak İnşaat 2022’de 25 milyar TL ciro, 4.3 milyar TL vergi öncesi kâr elde etmişti. Limak’ın kârına oranla ödediği vergi oranı yüzde 0.54 oldu. Limak İnşaat, vergi ödemediği 2023 yılında 28.1 milyar TL ciro elde etti.
Rönesans İnşaat, dünyanın en büyük 58. inşaat şirketi oldu. Şirket 2023 yılında hiç vergi ödemedi. Rönesans Holding 2023 yılında 18 milyar TL net kâr elde etmişti.
Geçtiğimiz yıl dünyanın en büyük 250 inşaat şirketi arasına giren ve 2023 yılında hiç vergi ödemeyen Türkiye sermayeli şirketler şunlar oldu: Limak, Rönesans, Yapı Merkezi, Ant Yapı, Aslan Yapı, Çalık Enerji, Tav, Nurol, Tekfen, Polat Yol, Alarko, Sembol, Yenigün, GAP, Dekinsan, Yüksel, Üstay, NATA, IC İçdaş, Doğuş.
Dünyanın 250 Şirketi Arasındalar Ama Üç Yıldır Vergi Vermiyorlar
Dünyanın en büyük 250 inşaat şirketi arasına giren ve son üç yılın tamamında hiç vergi ödemeyen 13 şirket ise şu şekilde: Yapı Merkezi, Ant Yapı, Tav, Nurol, Tekfen, METAG, Polat Yol, SEMBOL, Yenigün, GAP, Dekinsan, Yüksel, IC İçdaş, Doğuş.