Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2023 yılı sağlık harcamaları verileri, sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan sorunları ve artan eşitsizliği gözler önüne serdi. Ankara Tabip Odası (ATO), yaptığı açıklamada Türkiye’nin sağlığa ayırdığı pay açısından OECD ülkeleri arasında son sırada yer aldığını vurguladı.
Sağlık Harcamalarının GSYH Oranındaki Düşüş
ATO, Türkiye’nin sağlık harcamalarının Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’ya (GSYH) oranındaki düşüşe dikkat çekti.
- 2002 yılında sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı %5,2 iken,
- 2022 yılında bu oran %4’e geriledi.
Bu durum, nitelikli ve erişilebilir sağlık hizmetlerinin giderek zorlaştığını gösteriyor.
Cepten Sağlık Harcamaları Arttı
Yurttaşların ceplerinden yaptığı sağlık harcamalarında ciddi bir artış yaşandı.
- 2022 yılında kişi başı sağlık harcaması 7.141 TL olarak hesaplanırken,
- 2023 yılında bu rakam %104 artarak 14.582 TL’ye yükseldi.
Bu durum, özellikle düşük gelirli yurttaşların sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırırken, sağlık hizmetleri için neredeyse bir maaş ayrılmasını gerektiriyor.
Sağlıkta Dönüşüm Programı Eleştirisi
ATO, hükümetin ısrarla sürdürdüğü “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nı eleştirerek, şu sorunları gündeme getirdi:
- Özel sağlık sektörünün büyümesi ve holdingleşmesi,
- Birçok sağlık hizmetinin ücretli hale gelmesi,
- Yurttaşların cepten yaptığı harcamaların artması.
2023 verilerine göre, cari sağlık harcamaları %104 artarak 1 trilyon 134 milyar 894 milyon TL’ye yükseldi. Bunun %72’si tedavi edici sağlık hizmetlerine, yalnızca %28’i ise koruyucu sağlık hizmetlerine ayrıldı.
ATO’nun Çözüm Önerileri
Ankara Tabip Odası, sağlığa ayrılan payın artırılması ve daha eşit bir sistem kurulması için şu önerilerde bulundu:
- Sağlığa ayrılan bütçe, merkezi idari bütçenin en az %10’u seviyesine çıkarılmalıdır.
- Finansman modeli, genel vergilere dayalı genel bütçe sistemi olmalıdır.
- “Sağlıkta Dönüşüm Programı” sona erdirilerek, kamu yararı odaklı bir sağlık hizmeti sunulmalıdır.
- Herkes için ücretsiz, eşit ve nitelikli sağlık hizmetleri sağlanmalıdır.
Sonuç: Sağlıkta Eşitlik İçin Adım Atılmalı
Türkiye’nin sağlığa ayırdığı payın yetersizliği ve sağlık harcamalarının artışı, yurttaşların omuzlarına büyük bir yük bindiriyor. Ankara Tabip Odası, mevcut sistemin yerine daha adil, erişilebilir ve ücretsiz sağlık hizmetlerinin sağlanması gerektiğini vurguluyor.
SEO Anahtar Kelimeleri: sağlık harcamaları 2023, TÜİK sağlık istatistikleri, Ankara Tabip Odası, sağlıkta dönüşüm programı, cepten sağlık harcaması, OECD sağlık harcamaları, GSYH oranı, koruyucu sağlık hizmetleri.