Madencilik karşıtı aktivistin Honduras’ta vurularak öldürüldüğünü söyleyen Devlet Başkanı Xiomara Castro, çevreciler için dünyanın en tehlikeli ülkelerinden birinde işlenen bu son cinayet için adalet sözü verdi.
46 yaşındaki Juan Lopez’in dul eşi Thelma Pena AFP’ye yaptığı açıklamada, eşinin Cumartesi günü kuzeydoğudaki Tocoa kasabasında kiliseden çıkarken vurulduğunu söyledi. Castro, Cumartesi günü geç saatlerde sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda “alçakça cinayeti” kınadı ve soruşturma emri verdiğini söyledi. Castro, “Juan Lopez için adalet” diye yazdı.
İktidardaki Libre partisine mensup olan Lopez, belediye binasında çalıştığı Tocoa yakınlarındaki bir orman rezervinde açık ocak demir cevheri madenciliğine karşı kampanya yürüttü.
Ortak Çıkarları Savunmak Tehlikeli
2021’de AFP’ye verdiği bir röportajda Lopez, çevre aktivistlerinin bu yoksul ve şiddet dolu Orta Amerika ülkesinde karşı karşıya olduğunu söylediği riskleri tartıştı. “Bu ülkede ortak çıkarları savunmaya başlarsanız,” dedi, “büyük çıkarlarla çatışırsınız.”
Yakın tarihli bir basın toplantısında aktivist, 2013 yılında uyuşturucu kaçakçılarıyla rüşvet pazarlığı yaparken videoya yakalanan Libre yetkililerinin istifası çağrısında bulundu.
Bu video yakın zamanda başkanın kayınbiraderi Carlos Zelaya’yı tuzağa düşürdü. Uyuşturucu gangsterleriyle yapılan toplantıya katıldığını itiraf ettikten sonra kongredeki koltuğundan istifa etti
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği ülke temsilcisi Isabel Albaladejo, Lopez’in organize suçla bağlantılı olduğu iddiasıyla yerel bir belediye başkanının istifasını talep etmesi nedeniyle soruşturmacıları Lopez’e karşı “olası misillemeleri” değerlendirmeye çağırdı.
Lopez’i Koruyamadılar
Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu, kendisine ve Tocoa’daki diğer çevrecilere yönelik tehditler nedeniyle Lopez için koruyucu tedbirler alınmasına karar vermişti.
İnsan hakları savunucusu Joaquin Mejia, çevreciyi “toplumsal değişime kendini adamış bir yoldaş” olarak nitelendirerek saygıyla andı. Mejia, yetkilileri Lopez’i koruma “yükümlülüklerini yerine getirmemekle” suçladı.
Honduras Başsavcısı Johel Zelaya, “kınanması gereken” cinayetin cezasız kalmayacağını söyledi ve Lopez’in aktivizmine saygılarını sundu. “Hayatı bir mücadele örneğiydi. Doğal kaynakları korumak için halkla el ele vererek verdiği aralıksız mücadeleden asla vazgeçmedi,” dedi.
Global Witness adlı STK, Honduras’ın çevre aktivistleri için dünyanın en tehlikeli ülkelerinden biri olduğunu söylüyor.
2023 yılında Honduras, bu tür aktivistlerin öldürülme sayısı bakımından 18 ile Meksika ile birlikte dünyada üçüncü sırada yer alıyordu. İlk iki sırada Kolombiya ve Brezilya yer alıyordu.
2012’den bu Yana 148 Çevre Aktivisti Öldürüldü
Örgüt 2012’den 2023’e kadar Honduras’ta 148 çevre aktivistinin öldürüldüğünü açıkladı. 2016 yılında öldürülen tartışmalı bir hidroelektrik barajının yüksek profilli muhalifi Berta Caceres de bunlar arasında.
Caceres’in kurucuları arasında yer aldığı yerli örgütlerinden oluşan bir konsey, Honduras devleti ve Castro hükümetinin “Juan’ın hayatını garanti altına almayarak bu yeni cinayetten sorumlu olduklarını” söyledi.
Ünlü bir Honduraslı insan hakları avukatı olan Joaquín Mejía da, yeni hükümetin eski rejim tarafından verilen yasadışı madencilik imtiyazlarını askıya almadığı veya iptal etmediği için cinayetlerden kısmen sorumlu olduğunu söyledi. Phoenix şunları söyledi: “Xiomara Castro, insan hakları savunucularını koruma sözü vererek hükümete geldi. Topluluklara rızaları olmadan çıkarma projelerinin dayatılması, Orta Amerika’da savunuculara yönelik saldırıların temel nedenlerinden biridir, ancak siyasi irade varsa, hükümetler bununla başa çıkabilir. Honduras hükümeti daha fazlasını yapmalı.” (Mail Guardian)